KOLIKO ŽENA IMA PRAVO NA INTIMNI ODNOS I IMA LI GRIJEHA U TOME AKO JOJ MUŽ NE UDOVOLJI?

PITANJE: Esselamu alejkum ve rahmetullahi ve berekatuhu. Imam jedno možda neobično pitanje. Naime, poznato je pravo muža kod žene što se tiče intimnog odnosa i uglavnom se samo o tome govori i piše: poput toga da mu se mora odazvati kada god je pozove u postelju u protivnom je proklinju meleci, itd. A mene interesuje obrnuto: pravo žene po tom pitanju, koliko često ona ima pravo da joj udovolji potrebi intimnog odnosa, kada je on griješan ako je odbija u postelji? O ovome ne mogu nigdje naći. Allah vas nagradio za trud.

ODGOVOR: Alejkumusselam ve rahmetullahi ve berekatuhu. Hvala Allahu i neka je salat i selam na posljednjeg vjerovjesnika, a zatim: Da li je mužu vadžib i kada da ima intimni odnos sa svojom suprugom i koliko često, ili drugim riječima ima li supruga pravo da njen muž ima sa njom intimni odnos i u kojem najmanjem vremenskom periodu, po tom pitanju učenjaci imaju jako podijeljeno mišljenje. Njihovo razilaženje se može uokviriti i sažeti u sljedećih šest mišljenja:

Prvi mišljenje: mužu je obaveza (vadžib) da sa svojom suprugom ima intimni odnos jednom u životu, kako bi time ona imala pravo na mehr. Ovo je mezheb hanefija.

Komentar: njeno pravo na lijepo ophođenje shodno vremenu i mjestu življenja, a u što ulazi i intimni odnos, je veće od prava na mehr.

Drugo mišljenje: mužu je vadžib da ima intimni odnos sa suprugom jednom u toku četiri noći ako ona traži. Ovo je mezheb malikija. Svoj stav dokazuju predajom od Omera, radijallahu anhu, u kojoj se njemu dopala presuda jednog tabi’ina za slučaj žene koja se požalila da joj muž zbog zauzetosti ibadetima ne prilazi u postelji. On je presudio da joj je muž obavezan prilaziti jednom u toku četiri noći. Jer je muškarcu dozvoljeno da ima 4 žene, a kada kod svake boravi po jednu noć to znači da je njeno pravo svaka četvrta noć.

Komentar: mužu koji ima 4 žene je dozvoljeno da se sa svojim suprugama dogovori boravak jednu noć kod svake, ili po dvije noći kod svake, ili po tri noći kod svake, …, nekoliko mjeseci kod svake, … . U tom slučaju se narušava spomenuta presuda od svake četiri noći.

Treće mišeljenje: mužu nije vadžib da ima intimni odnos sa suprugom, jer je intimni odnos njegovo pravo, ako hoće uzme svoje pravo a ako neće ostavi ga. Žena nema pravo da zahtijeva od muža intimni odnos, niti je on griješan ako ga ne upražnjava. Kažu: muž je u ovom slučaju poput čovjeka koji iznajmi kuću, ako hoće stanuje u njoj a ako neće nije obavezan. Ovo je stav šafijskog mezheba.

Komentar: ovaj stav je najslabije mišljenje jer je oprečan kur’anskom ajetu: „One imaju isto toliko prava koliko i dužnosti, shodno običaju (vremena i mjesta)“ (El-Bekare, 228). Prema tome, Kur’an kao što je i obavezuje intimnim odnosom prema mužu tako isto joj potvrđuje to pravo kod muža.

Četvrto mišljenje: mužu je vadžib da ima intimni odnos sa suprugom jednom u toku četiri mjeseca. Ovo je mezheb hanabila. Oni to dokazuju sa kur’anskim ajetima: “Onima koji se zakunu da se neće približavati ženama svojim, rok je samo četiri mjeseca; i ako se vrate ženama – pa, Allah zaista prašta i milostiv je; a ako odluče da se rastave – pa, Allah doista sve čuje i zna”, (El-Bekare, 226,227)“ u kojim Uzvišeni onima koji se zakunu da neće prilaziti ženama svojim nije dozvolio da to bude više od 4 mjeseca, pa kažu da je isti propis za onoga koji se ne zakune. Jer ako je onaj koji se zakune da neće prilaziti ženi svojoj obavezan da: ili priđe ženi u postelji i učini kefaret ili da joj da talak (da je pusti), onda je preče da je to obavezan onaj ko se ne zakune. A da žena ima pravo na intimni odnos u kraćem periodu od 4 mjeseca ne bi bilo mužu dozvoljeno da se od nje odvoji u postelji 4 mjeseca.

Komentar: iako je ovo mišljenje bliže od stava hanefija i šafija, ono takođe ima nedostatak jer jedan odnos u toku 4 mjeseca nije lijepo ophođenje prema ženi kojim nas obavezuje Uzvišeni. Takođe, nije ispravno da se kijasi (upoređuje i poistovjećuje) sa propisom Ila’ (zaklinjanjem muža da neće prići ženi više od 4 mjeseca), jer je Uzvišeni dao taj period (4 mjeseca) muža ako bi imao povoda za njime, poput: putovanja, odgoja neposlušne supruge, odmora, zauzetosti poslom i slično. A ovo ne znači da je intimni odnos obavezan i određen da se čini samo jednom u toku 4 mjeseca.

Peto mišljenje: mužu je vadžib da ima intimni odnos sa suprugom jednom u svakom periodu čistoće, tj. između dva mjesečna pranja. Ovo je stav Ibn Hazma. Dokazuje ga riječima Uzvišenog: „A kada se okupaju, onda im prilazite onako kako vam je Allah naredio.“ (El-Bekare, 222).

Komentar: naredba Uzvišenog „onda im prilazite“ ne ukazuju da je to vadžib nego da je dozovljeno da im tada nakon gusula priđu u postelji. Jer naredba nakon zabrane (prijaženja dok su u stanju hajza) ukazuje na dozvolu a ne obavezu, kao što imamo u ajetu: „A kada izađete iz ihrama (obreda Hadždža ili Umre), onda lovite“ (El-Maide, 2), naredba lova ne uakzuje da je vadžib nego dozvoljeno loviti.

Šesto mišljenje: mužu je vadžib da ima intimni odnos sa suprugom na lijep način onoliko koliko je potrebno i dovoljno da se zadovolji njena spolna strast, ali shodno njegovim mogućnostima. Pa se tako broj intimnih odnosa se ne određuje vremenom, nego može biti veći ili manji shodno njenoj potrebi i njegovoj mogućnosti pod uslovom da ga ne odvodi u tjelesnu iscrpljenost i zapostavljanje drugih životnih obaveza.

Ovo je stav Ibn Tejmije i Ibnul Kajjima. Ibn Tejmije dokazuje ovaj stav sa riječima Uzvišenog: „One imaju isto toliko prava koliko i dužnosti, shodno običaju (vremena i mjesta)“ (El-Bekare, 228). Ako muž ima pravo kod svoje supruge na intimni odnos, tako i ona ima isto to pravo kod muža po samom tekstu Kur’ana. Takođe, dokazuje sa hadisom mutefekun alejhi u kojem je došlo da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao sahabijki Hind koliko smije uzeti imetka od muža a da on to ne zna (jer joj nije davao dovoljno): „Uzmi koliko je dovoljno tebi i tvom djetetu na lijep način shodno običaju (vremena i mjesta)“.

Kaže Ibn Tejmije da izdržavanje, boravak, intimni odnos i slično imaju isti propis, a u Šerijatu to nije striktno određeno nego zavisi od vremena i mjesta življenja, pa kada se supružnici raziđu oko toga, kadija (učeni) je onaj koji to precizno određuje. Prenosi Ibnul Kajjim od Ibn Tejmije da je navodeći jedan od stavova učenjaka po ovom pitanju rekao: „Mužu je vadžib da ima intimni odnos sa suprugom na lijep način shodno običaju vremena i mjesta življenja, kao što je vadžib izdržava, oblači i ophodi se prema njoj na lijep način (shodno običaju vremena i mjesta življenja). Čak je ovo (intimni odnos) temelj bračnog života i njegov cilj. Uzvišeni Allah je naredio da se muž prema njoj ophodi na lijep način, a intimni odnos sigurno potpada pod to.

Zagovorači ovog stava kažu: mužu je vadžib ako je u mogućnosti da udovolji njenim spolnim potrebama, kao što mu je vadžib da udovolji njenoj potrebi za hranom“. Kaže Ibnul Kajjim da je Šejhul-islam izabrao ovaj stav kao ispravan po ovom pitanju.

___________________

Odabrani stav, a Allah zna najbolje, je zadnje mišljenje, tj. ono na čemu su Ibn Tejmije, Ibnul Kajjim i mnogi drugi učenjaci. Jer snaga argumenata ovog stava i slabost dokaza drugih stavova je je očigledna. Dovoljne su riječi Uzvišenog: „One imaju isto toliko prava koliko i dužnosti, shodno običaju (vremena i mjesta)“ (El-Bekare, 228) da presude po ovom pitanju. Jer ako muž ima pravo kod svoje supruge na intimni odnos, tako i ona ima isto to pravo kod muža.

Kao argumnet ovog stava takođe možemo dodati i hadis mutefekun alejhi od Abdullaha ibn ‘Amra, radijallahu anhu. Pitao ga je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem: „O Abdullah, obaviješten sam da postiš danju (neprestano) i klanjaš noću (cijelu noć)“? On odgovori: „Da, Allahov Poslaniče“. Pa mu je onda rekao: „Ne radi to, posti i jedi, klanjaj (noću) i spavaj, jer zaista tvoje tijelo ima prvao kod tebe, i jer zaista tvoja supruga ima pravo kod tebe“. Ve billahi tevfik.

Mr. Zijad Ljakić