Koristi NAMAZA / KLANJANJA sa naučnog aspekta

Pripremila: Fatima Jašarevic – SAFF
Nakon citanja ovih informacija možemo samo iznova da se Allahu zahvaljujemo na Uputi koju nam je dao, na blagodati obavljanja namaza koju imamo; na tome što je Allah naš Gospodar, a mi samo Njegovi robovi,..
te se nastaviti diviti Stvoritelju, koji nas upucuje da posmatramo Njegovo stvaranje i u njemu iznova tražimo tragove Njegovog postojanja…

Namaz je fundamentalni dio islama, jedna od glavnih islamskih dužnosti. Obavlja se pet puta dnevno i to u precizno odredeno vrijeme. Na arapskom jeziku, kao i u Kur’anu, ova dužnost je poznata pod nazivom “salat” dok se na našim prostorima koristi termin “namaz”, koja je turskog porijekla.

Obavljanje namaza nosi sa sobom višestruke koristi.

Osim što se njime približavamo Allahu, zadobijamo Njegovo zadovoljstvo, radimo za svoje ahiretsko dobro, namaz nam takoder osigurava fizicko i mentalno zdravlje. U naucnom svijetu radena su istraživanja koja potvrduju istinitost ovih tvrdnji. Dalje u tekstu ce biti spomenuta neka od tih istraživanja.

Neke od fizickih koristi namaza

Na jednom od univerziteta u Japanu 2002. godine vršeno je istraživanje o tome kako namaz kod pacijenata muslimana koji ga praktikuju poboljšava i ubrazava rehabilitaciju.(1) Glavna funkcija rehabilitacije je obezbjedivanje adekvatne terapije koja pomaže u poboljšavanju fizicke aktivnosti kod bolesne osobe preko poboljšavanja jacine njhovih mišica.

Tim koji ucestvuje u rehabilitaciji pacijenta mora da vodi racuna o socijalnom i mentalnom blagostanju pacijenta. Posmatrajuci na milione muslimana koji obavljaju namaz regularno u propisano vrijeme, naucnici iz Japana su pretpostavili da namaz uveliko može da poveca fizicko zdravlje i samopouzdanje, poboljšavajuci mišicno-skeletne sposobnosti, motoriku i protok krvi u mozgu, te da može igrati veliku ulogu u rehabilitaciji.

U svom radu analizirali su razlicite poze u namazu i raspon kretnji spravom za mjerenje uglova (goniometrom). Moždani krvni pritisak u odnosu na gravitaciju je izracunat u razlicitim pozicijama u namazu. Ovo istraživanje je pokazalo da tokom obavljanja namaza, vecina zglobova i mišica su aktivni sa malim naporom, što igra bitnu ulogu u moždanoj cirkulaciji i postularnim refleksima. Fizicka vježba, kao što je “tai chi”, ukljucuje kretnje cijelog tijela, ali namaz predstavlja više od toga iz razloga što on ukljucuje ucenje Kur’ana i dovu, koji se izgovoraju tokom cinjenja kretnji i izmedu njih.

Prema istraživanju koje je vršeno 2008. godine pri Malezijskom univerzitetu od strane tima sa Biomedicinskog inžinjeringa(2) pozicija sedžde može da smanji ritam srca. Nizak puls srca je pozitivan znak i oznacava da je srce u stanju mirovanja. Za neka kretnje u namazu je dokazano da smanjuju krstobolju i poremecaj erekcije. Pored dokaza za fizicke koristi namaza, postoje i dokazi da obezbjeduje smirujuce efekte na mentalni i misaoni dio covjeka.

Namaz i analiza signala moždanih valova

Hemijske promjene se dešavaju kada je mozak aktivan. Hemijski procesi koji se dešavaju uzrokuju kretanje jona ili atoma koji nose elektricni naboj. Kada se ovo desi, pojave se elektricne aktivnosti. Danas, zbog razvitka tehnologije, ovi naboji iz mozga mogu se mjeriti elektrodama koje se postave na glavu/lobanju specijalnom tehnikom – elektroencefalografijom (EEG), i tako se mjere signali mozga koji rezultiraju iz ovih elektricnih aktivnosti. Promjena EEG signala zavisi od razlicitih unutrunutrašnjih stanja ispitanika.

U toku 24 sata, musliman obavi pet namaza, što znaci najmanje 17 rekata, a što sadrži 119 poza. Uz to, poze su takve prirode da ih mogu obaviti ljudi svih starosnih dobi, i to je vježba koja ne uzrokuje napor ili umor i doprinosi unutrašnjem miru.

Iz navedenih razloga, tim sa Tehnološkog univerziteta u Maleziji u 2011. godini (3) odlucio je da analizira EEG signale i izvrši racunanje nakon obavljanja namaza. Tokom ovog istraživanja vršena su mjerenja pozitivnog uticaja nakon slušanja “natura” muzike i obavljanja namaza.

Eksperimet, uraden od strane navedenog tima sa Tehnološkog univerziteta, pokazao je da pored dotadašnjih istraživanja koja su dokazala pozitivne efekte slušanja “natura” muzike na mozak, pozitivan uticaj namaza je veci. Usporedbu su postigli mjereci nivo gama valova nakon slušanja spomenute muzike, te potom nakon obavljenog namaza. Gama valovi su se povecali znatno više nakon obavljenog namaza, nego nakon slušanja “natura“ muzike.

Naucni tim sa odsijeka Biomedicinskog inžinjeringa sa Malezijskog univerziteta je došao sa još jednim saznanjem.(4) Rad je trebalo da istraži stepen relaksacije postignut obavljanjem namaza pomocu mjerenja alfa moždanih aktivnosti u frontalnom, centralnom, parijetalnom i potiljacnom pomocu elektroda. Devet muslimana je ucestvovalo u eksperimentu i testiranje je vršeno dok su klanjali duha- namaz. Testovi su pokazali da nije bilo znacajne razlike u RP(a) (mean alpha relative power) izmedu alfa amplituda tokom duha-namaza i djelovanih uvjeta u svih osam pozicija elektroda. Medutim, RP(a) pokazao je vecu alfa amplitudu tokom sedžde u toku obavljanja duha-namaza i djelovanih uvjeta u parijentalnoj i potiljacnoj regiji u poredenju sa stanjem odmora. Pojava povecanja alfa amplitude sugerira parasimpaticku aktivaciju, što ukazuje na stanje opuštanja.

Nakon citanja ovih informacija možemo samo iznova da se Allahu zahvaljujemo na Uputi koju nam je dao, na blagodati obavljanja namaza koju imamo; na tome što je Allah naš Gospodar, a mi samo Njegovi robovi, te se nastaviti diviti Stvoritelju, koji nas upucuje da posmatramo Njegovo stvaranje i u njemu iznova tražimo tragove Njegovog postojanja.

Fatima Jašarevic – SAFF